2014/06/30

Llanos & Urrutia & ADES belaunaldi barrixak


Argazkiak.org | Llanos & Urrutia © cc-by-sa: ades



140629: Oier.

Bestiak “Bisaurin” izeneko tontortxoren baten marikoneatzen zebizela aprobetxauta, nik “benetako espeleologo” bi elkarrizketau dittudaz: Armando Llanos eta MªNieves Urrutia (GEA). Lehelengo urtietako esploraziñuak, Jornadak, Mairuelegorreta 59 istripua, 60 hamarkadatik aurrerako arkeologian espezializaziñua... Ordu bi emon dogu berba ta berba, nik ekarrittako gai guztiak agortu arte. Amaieran, gaiñera, argazki historiko txorta ederra pasau deste eskaneauta. 



Belaunaldiz belaunaldi 2000 urtian kontautako ipoin zaharrak ebidentzia arkeologikuakin kontrastau ahal izatia... berbekin ezin da deskribatu. Elkarrizketian pasarte txiki baten transkribapena:

(pregunto si participaron en exploraciones en Ojo Guareña) No. Estuvimos después los dos, que nos avisaron los de Edelweiss, cuando les apareció el individuo en la cueva. Querían que viésemos a ver qué era, joder, era impresionante. Hay una leyenda, la de "la mora y el moro", que entró un moro en la cueva, por un tema de amores, y no salió de allí. Y dentro de unas galerías encontraron un esqueleto, bajo una pequeña caída. Con un ajuar, un cinturón importante, una fíbula, era de hierro. O sea que la leyenda sí que se basaba en algo real. Que se había ido transmitiendo, fíjate: de que un individuo no había salido de allí. Entonces, claro: popularmente la gente de la Edad del Hierro, o un celta, ¿en qué se convierte? En los moros. Y allí les dimos muchas pistas, porque el individuo -que llevaría allí tiempo, lógicamente- había hecho un pocillo con barro para recoger las gotas que caían y poder beber. Aunque me imagino que pasaría mucho tiempo porque de agua no moriría, pero de hambre sí. Y en la arcilla estaban marcadas todas sus huellas digitales, y no las habían visto. Y en la pared, que era de barro, estaba impreso el tejido de las ropas, y tampoco se habían dado cuenta. Eran pistas sobre sus huellas, sus vestidos... Todavía estaba todo sin tocar, nos llamaron enseguida. Era impresionante. Y muy curioso la relación con la leyenda, cómo se había transmitido durante 2000 y pico años que alguien había entrado y no había salido. Lo que pasa es que lo reconvirtieron en moro, cosa que es muy habitual: Murumendi, Cueva de la Mora... que es lo más antiguo que conocen.

Un individuo, cuando estuvimos excavando Gobaederra, la cueva sepulcral, bajamos a Subijana a dormir. "Qué hacen?" nos pregunta, "Estamos excavando una cueva sepulcral". Dice: "Y es muy antigua?". "Si, muy antigua". Dice: "De las guerras carlistas?". "No, más antigua todavía". Dice: "Ah, entonces... es de la Inquisición!" (RISAS) Para el ya no pasaba de ahí, eso era lo más antiguo que se podía encontrar. 

(importancia de recoger esos testimonios etnográficos, como hacía Barandiaran) Yo recuerdo a don Jose Miguel cuando vino a darnos conferencias de arqueología y de etnografía, y era una de las cosas que nos decía: que fuésemos recogiendo etnográficamente todo, todo, todo. Y entonces se podía haber recogido... y todos los datos, tal como lo contaban, sin interpretarlo. Eran los años 50 y pocos... (...) 

Info gehixago hamen, hamen, hamen eta hamen.
 


140616: Oier.

Lekeitioko Eskolan speleo hitzaldixa, herriko azken aurkikuntzak eta aztarnategi arkeologikuen babesa azpimarratuta. 100 bat gazte izan dira (11-14 urte artekuak) eta nere harridurarako interes haundixa erakutsi dabe (galdera-erantzunen txandia ixa hitzaldixa bera besain luzia izan da!). Gaiñera, amaieran 3-4 ikaslek espeleo egitteko gogua erakutsi dabe “oso vehementeki”; euretako bateren bat ADES-en ikusiko dogu, seguru.

No hay comentarios: